اصول صحيح برنامه ريزي تحصيلي

اهداف خود را روشن كنيد.

براي برنامه ريزي در كليه امور بايد اهداف دقيق و روشني داشته باشيد. اين مسأله در برنامه ريزي تحصيلي حائز اهميت فراوانتري است. براي خود روشن كنيد اهداف بلند مدت شما كدامها هستند، اهداف كوتاه مدت كدامها هستند: مثلا:

هدف بلند مدت: قبولي در كنكور تجربي دانشگاه سراسري امسال

هدف كوتاه مدت: مطالعه فلان دروس در اين ماه يا در اين هفته

اهداف خود را زمان بندي كنيد.

زمان دقيقي براي هر يك از اهداف كوتاه مدت تعيين كنيد. مثلا تعيين كنيد كه مطالعه چه دروسي را در چه مدت زماني به اتمام خواهيد بود.

مطالعه دروس را به صورت موازي انجام دهيد.

برخي افراد از شيوه مطالعه تك درسي استفاده مي‌كنند. مثلا يك هفته براي يك درس. اين شيوه موجب خستگي ذهني و كاهش بازده يادگيري در آنها مي‌شود. توصيه مي‌گردد به جاي روش تك درسي از شيوه موازي استفاده كنند. به اين ترتيب كه دو يا سه درس را براي مدت زمان معين انتخاب كنند و مطالعه كنند. به اين ترتيب خواهند توانست از خستگي ذهني جلوگيري كنند. هر چقدر تنوع در زمان بندي مطالعه اين دروس بيشتر باشد به همان اندازه از خستگي ذهني بيشتر جلوگيري خواهد شد. به برنامه‌هاي زير با تنوعهاي متفاوت توجه كنيد.

مطالعه درس فيزيك ، شيمي ، ادبيات در يك هفته شامل 2 روز اول فيزيك ، 2 روز دوم شيمي ، 2 روز سوم ادبيات ، مطالعه درس فيزيك ، شيمي ، ادبيات در يك هفته شامل صبح ، فيزيك - ظهر ، شيمي - عصر ، ادبيات توجه كنيد كه برنامه ريزي دوم از لحاظ تنوع مناسبتر است، چون در يك روز 3 درس مورد مطالعه قرار مي‌گيرد، در حاليكه در روش اول هر 2 روز يك درس و اين احتمال بيشتري دارد كه موجب خستگي ذهني شود.

تناسب ميان دروس را رعايت كنيد.

در برنامه ريزي براي مطالعه دروس خود تناسب ، مسأله مهمي است. به عبارتي تنوع در انتخاب دروس نيز مهم است، انتخاب درسهاي فيزيك ، شيمي ، رياضي در يك مدت زمان مشترك كارآيي خوبي نخواهد داشت. شيوه مطالعه اين دروس به يكديگر نزديك است و خستگي بيشتري به همراه خواهد داشت. همه آنها با انواع فرمولها سر و كار دارند و اين تداخل مطالب را پيش خواهد آورد. بنابراين بهتر است از چنين تركيبي استفاده كنيد: شيمي ، ادبيات ، فيزيك ، يا اگر از شيوه دروسي استفاده مي‌كنيد كه بهتر نيز هست شيمي و ادبيات - فيزيك و بينش - رياضي و زيست شناسي.

استراحت را در برنامه ريزي خود فراموش نكنيد.

در مطالعه تمام وقت خود مثلا زمانيكه براي كنكور يا براي امتحانات برنامه ريزي مي‌كنيد علاوه بر استراحتي كه هر 45 دقيقه يكبار و به مدت يك ربع براي خود در نظر مي‌گيرند، هر چند ساعت يكبار مدت زمان طولانيتري براي استراحت مثلا نيم ساعت تا 45 دقيقه در نظر بگيريد و استراحت طولانيتري براي پايان هر مقطع زماني (مثلا يك هفته ، يك ماه) و شروع مقطع در نظر داشته باشيد.

به عنوان مثال دانش آموزي كه براي يك هفته خود مطالعه درس شيمي و ادبيات را انتخاب كرده است، بطوري كه هر روز صبح شيمي و هر بعد از ظهر به مطالعه ادبيات مي‌پردازد. در فاصله هر 45 دقيقه مطالعه ، يك ربع استراحت مي‌كند و هر 3 چهل و پنج دقيقه يك استراحت 45 دقيقه‌اي براي خود دارد. در پايان هفته كه بعد از ظهر جمعه را در نظر گرفته است بطور كامل به استراحت مي پردازد تا هفته بعد را براي مطالعه فيزيك و زيست شناسي در نظر گرفته است با انرژي بيشتري شروع كند.

برنامه ريزي روزانه براي طول سال تحصيلي

برنامه ريزي براي طول سال تحصيلي اندك تفاوتهايي با ساير برنامه ريزيهاي تحصيلي مثلا آمادگي براي كنكور دارد. به اين صورت كه اهداف شما با اهداف مدرسه در هم مي‌آميزد و شما براي برنامه ريزي درسي خود تا حدي از برنامه ريزي مدرسه تبعيت مي‌كنيد. با اينحال شما در كنار اهداف برنامه ريزي شده مدارس كه براي شما تعيين مي‌كند در چه روزي به مطالعه كدام دروس بپردازيد، اهداف خود را در راستاي همان دروس تنظيم كنيد و ساير اصول برنامه ريزي را نيز رعايت كنيد.